Przed oficjalnym włączenie miasta Rybnik do II Rzeczypospolitej (4 lipca 1922 r.) przeprowadzony został szereg zmian związanych z funkcjonowaniem miasta i powiatu rybnickiego. Jedną z takich zmian była zmiana pruskich nazw ulic na nazwy polskie.

Jak podaje „Sztandar Polski” – w sobotę, 3 czerwca 1922 roku odbyło się posiedzenie rady miejskiej Rybnika. To właśnie wtedy Dr. Różański przedstawił projekt dotyczący nowych nazw ulic. Został on opracowany przez komisję przygotowawczą z uwzględnieniem historii oraz położenia geograficznego danego miejsca. Projekt przyjęto jednogłośnie, bez żadnych poprawek.

Referent zalecał, aby nowe tabliczki z nazwami ulic, zostały przygotowane według projektu Pana Trunkhardta – trwałe, emaliowane, z czerwonym tłem i białymi napisami.

Tabliczki wg. projektu Pana Trunkhardta

Źródło: archiwum prywatne użytkownika AFRO

Jak widać stare, czerwone tabliczki, nie tylko leżą zakurzone na strychach. Udało mi się wypatrzyć jedną z nich, na ulicy Żeromskiego, która ciągle (stan na 2021) wisi na budynku, zdobiąc jego elewację.

Jak się okazało, Pan Trunkhardt już wcześniej nawiązał kontakt z „Email-Werke Eisenhütte Silesia„, która zaoferowała dostarczenie tabliczek za połowę ceny. Tym samym huta stała się częściowym fundatorem nowych tablic.

W jednym z wydań czasopisma „Sztandar Polski” proszono także mieszkańców o zgłaszanie do rady miejskiej, swoich uwag i propozycji. Projekt, który został przedłożony, zakładał następującą zmianę 73 miejsc (ulic i nazw własnych):

Stara nazwa pruskaNowa nazwa polska
Ackerstrasszeul. Krzyżowa
Am Bahndammul. Pod wałem
Am Friedhoful. Cegielnia
Am StadtparkKoziegóry
An der HaldePod Hałdą
An der Mauerul. Larysza
St. Antoniusul. Św. Antoniego
Auf dem Bergeul. Na Górze
Ausbautenul. Pod Lasem
Bachstrasseul. Rzeczna
BahnhofDworzec
Bahnhofstrasseul. Dworcowa
Barbarastrasseul Św. Barbary
Birkenwegul. Brzozowa
Breitestrasseul. Sobieskiego
Chwallowitzerstrasseul. Chwałowicka
Dorfstrasseul. Wiejska
Feldgasseul. Polna
FeuerwehrplatzTargowisko
Flurwegul. Cmentarna
Friedrichstrasseul. Damrota
Fuchsstrasseul. Korfantego
Gartenstrasseul. Mikołaja Reja
Gleiwitzerstrasseul. Gliwicka
Glueckaufstrasseul. Szczęść Boże
GrenzhaueserKolonja Zamysłowska
Hedwigstrasseul. Św. Jadwigi
HeilanstaltZakład
Hohestrasseul. Wysoka
St. Hubertusstrasseul. Florjana
Jankowitzerwegul. Jankowicka
Johannesstrasseul. Jana
Kaiser Wilhelmstrasseul. Kościuszki
Josefstrasseul. Józefa
KirchplatzPlac Kościelny
Kirchstrasseul. Kościelna
Klosterstrasseul. Klasztorna
Stara nazwa pruskaNowa nazwa polska
Kronprinzenstrasseul. Piasta
Kurze Gasseul. Krótka
LandhaueserOgródki
LapplandDworek
LohnastrasseŁony
Loslauerstrasseul. Wodzisławska
Marienstrasseul. Marjańska
Marktstrasseul. Rynkowa
Muchlenstrasseul. Młyńska
Neuer RingPlac Wolności
Neuestrasseul. Nowa
Nikolaistrasseul. Mikołowska
Ottostrasseul. ks. Szafranka
Poststrasseul. Pocztowa
PromenadenstrasseAleje 3. Maja
Querstrasseul. Poprzeczna
Ratiborerstrasseul. Raciborska
Raudenerstrasseul. Rudzka
RingRynek
Schalchthausstrasseul. Hallera
SchlossplatzPlac Zamkowy
Schlossstrasseul. Zamkowa
Schuetzenstrasseul. Gimnazjalna
Schulstrasseul. Szkolna
Schwirklanerstrasseul. Świerklańska
Seibersdorful. Zebrzydowicka
Sohrauerstrasseul. Żorska
Steile Gasseul. Stroma
Uferstrasseul. Nadbrzeżna
Vinzentstrasseul. Wincentego
WawokWawok
Bergstrasseul. Przemysłowa
Wiesenwegul. Łąkowa
Zum Schiesshausul. Strzelecka
Zur Huetteul. Hutnicza
Zur Nacynaul. Piaskowa
 

O tym fakcie pisze także Artur Trunkhardt w Kronice Rybnickiej wydanej w 1925 r.

W 2019 r. w Wodzisławiu Śląskim podczas jarmarku staroci trafiłem na perełkę – czerwoną tabliczkę. Nad nią – no właśnie. Jej poprzedniczka czy następczyni z czasów II Wojny Światowej? Jak myślicie? Niestety cena kompletu ponad możliwości zakupu…

Jarmark staroci Wodzisław Śląski, 06.01.2019

Rybnik nie raz był poddany tak „gwałtownym” zmianom nazw. Po wybuchu II Wojny Światowej i przejęciu przez nazistów władzy w mieście, nastąpiło zniemieczczenie nazw. W ten sposób np. Plac Wolności został przemianowany na Adolf Hitler Platz :)

Źródła:
1. „Sztandar Polski”, nr 130, wydanie z dnia 1922/06/08

2. „Kronika Rybnicka Rybniker Chronik”, Artur Trunkhardt, 1925